Czynniki niszczące i objawy schorzeń
Chociaż zabytkowe meble znajdują się we wnętrzach budynków, tj. we względnie korzystnych warunkach otoczenia, w dość stałej temperaturze i przy umiarkowanych wahaniach wilgotności, to jednak ulegają niszczeniu, ponieważ ich głównym materiałem konstrukcyjnym jest drewno. Dlatego do czynników niszczących meble należą: wysoka temperatura, wilgoć, światło, grzyby i owady.
Wilgotność i temperatura. Wysokie temperatury wpływają na skracanie łańcucha błonnikowego, powodując m in. to, że drewno staje się kruche, a wysoka wilgotność powietrza sprzyja rozwojowi grzybów, korozji metalowych okuć itp. procesom. Drastyczne zmiany warunków otoczenia są jeszcze groźniejsze w skutkach, ponieważ wywołują pęcznienie i kurczenie drewna. Towarzyszą temu wielkie siły i naprężenia, powodujące spękania i odwarstwianie fornirów, inkrustacji, intarsji oraz zapraw i farb. W meblach wymiana wilgoci jest trochę opóźniona dzięki istnieniu warstw fornirów, politury czy farb. Również w wyrobach snycerskich i tokarskich naturalny ruch drewna znacznie jest ograniczony, ale nie na tyle, aby w momencie przekroczenia wytrzymałości na rozciąganie w poprzek włókien nie następowało ich rozrywanie. Usztywnienie przedmiotu z drewna za pomocą różnego typu łączeń, czy przez naklejenie fornirów, ogranicza ruchy elementów, ale nie chroni od spękań, wybrzuszeń itp. zjawisk. Siły te są tak znaczne, że forniry odrywają się od drewna ślepego (podkładu pod okleinę). Uszkodzenia te są wyraźnie widoczne w markieteriach, gdzie poszczególne materiały (metale, szylkret, forniry) różnie pracują. Ponadto wysokie temperatury i wilgotność wyługowują niektóre składniki uplastyczniające drewno i rozluźniają jego spójność. Drewno zawierające 13—18% wody nazywa się drewnem powietrznosuchym. Wymagana wilgotność użytkowa mebli wynosi 8—10%. W pomieszczeniach o temperaturze około 22°C i wilgotności powietrza 30—40% zawartość wilgoci w meblach spada do 6—7%.