Naprawa fornirów

Naprawa fornirów. Uszlachetnianie mebli poprzez ich oklejanie cienkimi fornirami, tj. okleiną szlachetną, było stosowane od dawna. Znali tę technikę starożytni Egipcjanie, Babilończycy i Asyryjczycy. Od czasów renesansu metoda ta zaczęła być stosowana coraz częściej.

Zasadniczą wadą fornirowanych mebli jest dość łatwe i szybkie niszczenie się warstw, m.in. odrywanie się i odstawanie od podłoża (jakim jest tzw.,,drewno ślepe”). Forniry tradycyjne klejone są spoiwem glutynowym (tzw. klejem kostnym), które jest nieodporne na wilgoć.

Całkowite lub częściowe zdejmowanie fornirów z mebli jest wykonywane w zasadzie tylko wówczas, gdy łączy się to z naprawą drewna ślepego (konstrukcji) lub z powodu bardzo wyraźnego braku spoiwa glutynowego. Odłączanie forniru od drewna ślepego odbywa się metodą suchą lub wilgotną, np. parą wodną lub przez wprowadzenie pod fornir 95-proc. alkoholu.

Częściej zachodzi konieczność naprawy fornirów na brzegach mebli. Jeśli jest to możliwe, najlepiej naprawiać uszkodzony brzeg usuwając cały równy pas forniru wzdłuż krawędzi mebla i zastępując go nowym o takim samym układzie słojów. Po przyklejeniu forniru bardzo istotne jest dokładne sprawdzenie połączenia z drewnem ślepym, gdyż braki spoiwa mogą być przyczyną powstawania pęcherzy i wybrzuszeń.

W pracy konserwatora mebli bardzo częstym zabiegiem jest likwidacja pęcherzy w fornirach. W tym celu są podejmowane różne działania, np. umieszczanie w miejscach pęcherzy nawilżonej szmatki i dociskanie średnio ciepłym żelazkiem. Wywołane w ten sposób parowanie rozmiękcza fornir, jak i spoiwo, stwarzając możliwość sprasowania pęcherzy. Inny sposób polega na nadcięciu ostrym skalpelem pęcherza i wprowadzeniu spoiwa, a następnie na sprasowaniu go wałkiem gumowym. Stosowano także wywiercanie w środku pęcherza otworu o średnicy około 2 mm (ewentualnie dwóch lub trzech otworów), co pod naciskiem palca wpływało na dobre rozprowadzenie kleju pod pęcherzem. Wypływający nadmiar kleju należało wytrzeć do czysta.